ह्र्दय घात हुदा देखिने लक्ष्यन र साब्धानी कसरी अपनाउने
हृदयघात (हर्ट अट्याक) हुनु भन्दा पहिले शरीरले केही संकेतहरू देखा पार्न सक्छ, जसलाई चेतावनी संकेतहरू भनिन्छ। यी संकेतहरूलाई बेलैमा बुझेर उपचार गर्न सकियो भने, ठूलो समस्या हुनबाट जोगिन सकिन्छ। यहाँ केही प्रमुख संकेतहरू प्रस्तुत गरिएको छ, जसले हृदयघातको जोखिमलाई पहिल्याउन सहयोग पुर्याउँछ:
१. छातीमा असुविधा वा दबाब महसुस गर्नु
धेरैजसो हृदयघातको प्रमुख संकेत छातीमा असुविधा, थिचेजस्तो, दुखाइ वा जलन महसुस हुनु हो। यो दुखाइ छातीको बीच भागमा वा बाँया भागमा महसुस हुन सक्छ।
२. सास फेर्न गाह्रो हुनु
सास फेर्न गाह्रो हुने वा सास छोट्टो हुने समस्या पनि हृदयसम्बन्धी समस्याको संकेत हो। यो समस्या सामान्यतया शरीरमा रगतको सही प्रवाह नभएका कारण हुन्छ।
३. थकान वा कमजोरी महसुस गर्नु
अत्यधिक थकान वा कमजोरी महसुस हुनु, साना काम गर्दा पनि थकान अनुभव हुनु हृदयघातको संकेत हुन सक्छ।
४. हात, काँध, वा ढाडमा दुखाइ महसुस गर्नु
हृदयघातको समयमा दुखाइ सामान्यतया बाँया हात, काँध, ढाड वा गर्दनमा फैलिन सक्छ। यो दुखाइ स्थिर हुन सक्छ वा अचानक हुन सक्छ।
५. पसीना धेरै आउने
अचानक अत्यधिक पसीना आउने समस्या पनि हृदयघातको संकेत हुन सक्छ, विशेष गरी जब पसीना बिना कुनै कारण आउने हुन्छ।
६. पाचनसम्बन्धी समस्या वा छाती जलन
अपच, पेट फुल्ने, वा छाती जलन पनि हृदयघातको प्रारम्भिक संकेत हुन सक्छ। कतिपयलाई पेट फुल्ने वा डकार आउने समस्यालाई सामान्य रूपमा लिइन्छ, तर यदि यस्तो समस्या बारम्बार हुने गर्छ भने यसलाई बेवास्ता गर्नु हुँदैन।
७. मानसिक चिन्ता वा अनिद्रा
अनिद्रा वा निद्रामा समस्या हुनु, अत्यधिक चिन्ता वा डर महसुस हुनु पनि हृदयघातको संकेत हुन सक्छ।
८. चक्कर लाग्नु वा बेहोस हुनु
चक्कर लाग्ने वा अचानक बेहोस हुने समस्या पनि हृदयघातको संकेत हो। रगत प्रवाहमा अवरोध आउँदा यस्तो हुन्छ।
हृदयघात (हर्ट अट्याक) हुनु भन्दा पहिले शरीरले केही संकेतहरू देखा पार्न सक्छ, जसलाई चेतावनी संकेतहरू भनिन्छ। यी संकेतहरूलाई बेलैमा बुझेर उपचार गर्न सकियो भने, ठूलो समस्या हुनबाट जोगिन सकिन्छ। यहाँ केही प्रमुख संकेतहरू प्रस्तुत गरिएको छ, जसले हृदयघातको जोखिमलाई पहिल्याउन सहयोग पुर्याउँछ:
१. छातीमा असुविधा वा दबाब महसुस गर्नु
धेरैजसो हृदयघातको प्रमुख संकेत छातीमा असुविधा, थिचेजस्तो, दुखाइ वा जलन महसुस हुनु हो। यो दुखाइ छातीको बीच भागमा वा बाँया भागमा महसुस हुन सक्छ।
२. सास फेर्न गाह्रो हुनु
सास फेर्न गाह्रो हुने वा सास छोट्टो हुने समस्या पनि हृदयसम्बन्धी समस्याको संकेत हो। यो समस्या सामान्यतया शरीरमा रगतको सही प्रवाह नभएका कारण हुन्छ।
३. थकान वा कमजोरी महसुस गर्नु
अत्यधिक थकान वा कमजोरी महसुस हुनु, साना काम गर्दा पनि थकान अनुभव हुनु हृदयघातको संकेत हुन सक्छ।
४. हात, काँध, वा ढाडमा दुखाइ महसुस गर्नु
हृदयघातको समयमा दुखाइ सामान्यतया बाँया हात, काँध, ढाड वा गर्दनमा फैलिन सक्छ। यो दुखाइ स्थिर हुन सक्छ वा अचानक हुन सक्छ।
#.
हृदयघात हुँदा अपनाउन सकिने केही महत्वपूर्ण सावधानीका उपायहरू छन्। यसले हृदयघातको असरलाई कम गर्न, बचाउन, र तत्काल उपचार पाउन मद्दत पुर्याउँछ। यहाँ ती उपायहरू विस्तारमा वर्णन गरिएको छ:
१. शान्त रहनुहोस् र अनावश्यक तनाव नलिनुहोस्
हृदयघात भएको समयमा अत्यधिक तनाव बढ्दा शरीरमा समस्या झनै गम्भीर हुन सक्छ। त्यसैले, आफूलाई सकेसम्म शान्त राख्नु महत्त्वपूर्ण हुन्छ। तनावले रगतको प्रवाहमा अवरोध उत्पन्न गर्न सक्छ, जसले स्थिति अझै खराब बनाउन सक्छ।
२. १०२ मा तुरुन्तै फोन गर्नुहोस्
हृदयघातको संकेत महसुस भएपछि ढिलाई नगरी तुरुन्तै नजिकको स्वास्थ्य सेवामा सम्पर्क गर्नु आवश्यक छ। नेपालमा, आपतकालीन अवस्थामा तुरुन्तै एम्बुलेन्स वा नजिकको अस्पतालमा जानका लागि १०२ नम्बरमा सम्पर्क गर्न सकिन्छ।
३. च्युइ गर्नका लागि एस्पिरिन दिनुहोस्
हृदयघातका बेला, सामान्यतया चिकित्सकहरूले ३२५ मिलिग्रामको एस्पिरिन दिन सिफारिस गर्छन्। यसले रगत जम्ने प्रक्रियालाई सुस्त बनाउँछ र रगतको प्रवाहलाई सहज बनाउँछ। एस्पिरिन च्युइ गर्दा यो छिट्टै रगतमा मिसिन्छ र तत्काल प्रभाव देखाउन सक्छ। तर, एस्पिरिन लिने बानी वा एलर्जी भएमा सावधानी अपनाउनु पर्छ।
४. नाइट्रोग्लिसेरिनको प्रयोग
यदि बिरामीलाई चिकित्सकले पहिल्यै नाइट्रोग्लिसेरिनको सिफारिस गरेका छन् भने, हृदयघातको संकेत देखिँदा तुरुन्तै त्यसको प्रयोग गर्न सकिन्छ। यसले रगतको प्रवाहलाई सहज बनाउन मद्दत पुर्याउँछ। तर, चिकित्सकको निर्देशनबिना नाइट्रोग्लिसेरिनको प्रयोग नगर्नु उचित हुन्छ।
हृदयघात (हार्ट अट्याक) हुँदा तात्कालिक रुपमा सावधानी अपनाउनु अत्यावश्यक हुन्छ। केही सामान्य सावधानीका उपायहरू यसप्रकार छन्:
१. आराम गराउने:
पीडितलाई तुरुन्तै आराम गराउनुहोस् र कुनै तनावमुक्त स्थानमा राख्नुहोस्। धेरै हल्ला-गुल्ला भएको स्थानमा नराख्नुस्।
२. आपतकालीन सहायता बोलाउनुहोस्:
जति सक्दो छिटो एम्बुलेन्स बोलाउनुहोस् वा नजिकको अस्पताललाई सम्पर्क गर्नुहोस्। हृदयघात हुँदा समय धेरै महत्वपूर्ण हुन्छ।
३. चिसो पानी पिलाउनु:
हृदयघात भएको शंका लागेमा, पीडितलाई स-साना घुट्कामा चिसो पानी पिलाउनु राम्रो हुन्छ।
४. एस्पिरिन च्याउन दिनुहोस्:
एस्पिरिनले रगतलाई पातलो बनाउन मद्दत गर्छ, जसले रक्तसञ्चार सुधार्न सक्छ। यदि पीडितलाई एलर्जी छैन भने, एक ट्याब्लेट एस्पिरिन च्याउन दिन सक्नुहुन्छ।
५. सिपिआर (CPR) दिनुहोस्:
यदि पीडितको सास रोकिएको वा ह्र्दय स्पन्दन रोकिएको छ भने, सिपिआर दिनु आवश्यक हुन्छ। यो जीवनरक्षक प्रक्रिया सिकेको भए मात्रै दिनुहोस्।
६. आत्मसमीक्षा नगर्नु:
केही समय कुरेर सबै ठिक हुन्छ भन्ने सोच नगर्नुहोस्। तुरुन्त चिकित्सकको सहयोग लिनुहोस्।
७. धैर्य रहन प्रेरित गर्नु:
पीडितलाई धैर्य गर्न र गहिरो सास लिन प्रेरित गर्नुहोस्। तनाव बढ्न नदिनुहोस्, किनभने यसले समस्या बढ्न सक्छ।
यससँगै, समयमै चिकित्सकको सल्लाह लिनु नै सबैभन्दा उपयुक्त र प्रभावकारी उपाय हो।
Comments
Post a Comment